Ардын Засгийн газрын 1923 оны 10-р сарын 19-ний өдрийн 32-р тогтоолоор хуучин засаг захиргааны нэгжийг өөрчлөн байгуулахад Баруун их сумын суурин дээр Хан Хэнтий уулын аймгийн Баянтүмэн Хан-уулын хошууны “Баян Булган” сум 1931 онд үүсэн байгуулагджээ. Дорнод аймаг 1931 онд анх 24 сумтай байгуулагдахад 13 багтай, 700 гаруй өрхтэй  “Шинэ Булган” сум байгуулсан түүхтэй.

• С. Жамъян- Гүн, Ардын Засгийн Гэгээрлийн Яамны анхны сайд, /Д.Сүхбаатарын анхын номын багш/
• Гомбодоржийн Жамъян - Алдарт морин хуурч, Ардын Жүжигчин, төрийн соёрхолт, зууны манлай морин хуурч,
• Моононгийн Баяр - Улаанбаатар хотын анхны захирагч,
• Дамдины Намсрай – Монгол Улсын Тээврийн Яамны анхны сайд, / 1940-1948 он/ шатрын спортын ууган мастер, сурын спортын мастер,
• Тасрангийн Балдан – Монгол Банкны Ерөнхий Хорооны анхны дарга /1940 он/, “улсын мэргэн” харваач,цолтой, хувьсгалт тэмцлийн ахмад зүтгэлтэн,
• Жигмидийн Алтангэрэл – Сангийн сайд /1925-1927 он /,
• Сэнгийн Цэвээнсүрэн - 1924 оны анхны Үндсэн хууль батлалцсан,
• Мятавын Гэндэн – Хувьсгалт тэмцлийн ахмад зүтгэлтэн, “Эх оронч”,
• Сүхбаатарын Баяр – Дорнод аймгийн дарга 1931-1934 он,
• Доржийн Жигжид – Ахмад дайчин хүндэт хилчин,
• Сүхбаатарын Жадамбаа – эдийн засгийн ухааны дэд доктор,
• Донойн Пүрэв – Шүүх Яамны сайд 1972-1978 он, Унгар Улсад суух Онц бөгөөд бүрэн эрхт элчин сайд 1978- 1981 он, хууль зүйн ухааны дэд доктор,
• Алтангэрэлийн Дашнамжил – Төр нийгмийн зүтгэлтэн, Дорнод аймгийн номын сангийн анхны үүсгэн байгуулагч.
• Сэдийн Дугарсүрэн – анагаах ухааны доктор, хүндэт профессор, хүний их эмч,
• Пэрэнлэйсамбуугийн Дорждэрэм – химийн ухааны дэд доктор, шатрын спортын дэд мастер,
• Гомбожавын Очирваань – анагаах ухааны дэд доктор, хүний их эмч, хурандаа цолтой,
• Тогоочийн Ойжины Загдхорлоо – анхны шүхэрчин эмэгтэй, Монголын түүхэнд анх удаа шүхрээр буусан эмэгтэй,
• Самбуугийн Лхам – мото спортын мастер,
• Цэвээний Жүгдэр – шатрын спортын мастер,
• Шаравын Пүрэвжав - – шатрын спортын мастер,
• Санк – радио спортын олон улсын хэмжээний мастер,
• Жамъангийн Цолмон – буудлагын спортын мастер,
• Бавуугийн Шагдар – Улсын тэргүүний сайн малчин,
• Доржийн Дэндэв – анхны мянгат малчин
• Жигжидийн Нина – Монгол Улсын аварга саальчин
• Гомбо Оюунсүрэн - Монгол Улсын аварга малчин
• Рагчаа Дугар - Гавьяат малын эмч
• Самдан Итгэл – Гавьяат мал зүйч

ДОРНОД АЙМАГ БУЛГАН СУМЫН ИРГЭДИЙН ТӨЛӨӨЛӨГЧДИЙН
ХУРЛЫН ДАРГА Ч.ЭНХБАЯРЫН НАМТАР

 

1981 онд Дорнод аймгийн Булган суманд төрсөн. Ам бүл 4 эхнэр 2 хүүгийн хамт амьдардаг.

1989-1996 онд Булган сумын Ерөнхий боловсролын сургууль,

1996-1998 онд Хэрлэн сумын 12-р сургууль

2004-2008 онд Түшээ ХЭЗД Сургуулийг хуульч мэргэжлээр төгссөн.

2009-2012 онд Булган сумын Засаг даргын Тамгын газарт Засаг даргын орлогч

2012-2017 онд хувиараа хөдөлмөр эрхлэн, 2017 оноос одоог хүртэл Булган сумын Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын даргаар ажиллаж байна.

---

ДОРНОД АЙМАГ БУЛГАН СУМЫН ИРГЭДИЙН ТӨЛӨӨЛӨГЧДИЙН

                                                       ТЭРГҮҮЛЭГЧИД

2019.07.03

Д/Д	Тэргүүлэгчдийн овог	Нэр	Утасны  дугаар	Имэйл хаяг
1	Чойжоо	Энхбаяр	89092221	Batbold932@gmail.com
2	Мооной	Эрхэмбаатар	99573959 93208901	orkhonursgal@gmail.com
3	Дамдинцэрэн	Гомбоцэдэн	99578180 93156880	d.gombotseden@yahoo.com
4	Дорж	Гантулга		Gantulga046@gmail.com
5	Дугар	Сүхсайхан	99061518	Sukhee1518@gmail.com
6	Осгонбаяр	Хатанбаатар	89728182	Khatanbaatar539@gmail.com
7	Жагаварал	Эрхэмбаатар	89002282	Erkhembaatar891@gmail.com

 

---

ДОРНОД АЙМАГ БУЛГАН СУМЫН ИРГЭДИЙН ТӨЛӨӨЛӨГЧДИЙН
ХУРЛЫН ТӨЛӨӨЛӨГЧДИЙН ЖАГСААЛТ

Д/Д	Төлөөлөгчдийн  овог	Нэр	Утасны дугаар	Имэйл хаяг
1	Чойжоо	Энхбаяр	89092221	Batbold932@gmail.com
2	Дамдинцэрэн	Гомбоцэдэн	99578180 93156880	D.gombotseden@yahoo.com
3	Дугар	Сүхсайхан	99061518	Sukhee1518@gmail.com
4	Баваасан	Ганболд	93156927	Ganbold_64@yahoo.com
5	Дорж	Гантулга	80322428	Gantulga046@gmail.com
6	Мооной	Эрхэмбаатар	99573959            93208901	orkhonursgal@gmail.com
7	Сүхбаатар	С.Туяа	5863086	s.tuya0916@j.mail.com
8	Чалхаасүрэн	Отгонбаатар	98710130	Otgon9796@gmail.com
9	Баваасан	Түвшинбаяр	88586000	Bayar9268@gmail.com
10	Хүдэрчулуун	Өнөрцэцэг	93216414 93216434	Unurtsetseg860@gmail.com
11	Гантөмөр	Отгонгэрэл	99584700	Otgongerel95@gmail.com
12	Æагаварал	Эрхэмбаатар	89002282	Erkhembaatar891@gmail.com
13	Осгонбаяр	Хатанбаатар	89728182	Khatanbaatar539@gmail.com
14	Дашдорж	Рэнцэнхэнд	89960488	Rentsenkhand04@gmail.com

 

 

ДОРНОД АЙМГИЙН БУЛГАН СУМЫН
ЗАСАГ ДАРГА Д.БАЗАРГҮРИЙН НАМТАР

1976 онд Дорнод аймгийн Булган суманд төрсөн. Ам бүл 5. Эхнэр 3 хүүхдийн хамт амьдардаг.

1983 онд Булган сумын 8 жилийн дунд сургуульд элсэн орж 1991 онд төгссөн.

1991-1995 онд Дорнод аймгийн ХАА техникумын Агротехникч, механикч мэргэжлээр  

1999-2003 онд ХААИС-ын салбар Техник технологийн сургууль Агрономич мэргэжлээр

2011-2012 онд Улаанбаатар хотын Удирдлагын академийн Нийгмийн удирдлага менежер мэргэжлээр төгссөн.

2003-2006 онд Зүүн хараа трейд ХХК-ны менежер

2006-2008 онд “Азийн бүргэд” ХХК-ны захирал

2008-2012 онд Булган сумын Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын дарга

2016 оноос Булган сумын Засаг даргаар ажиллаж байна.

1998 онд сумын Залуучуудын холбооны дарга, 2008 оноос сумын Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын төлөөлөгч, 2016 оноос аймгийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын төлөөлөгч, ХХАА-ны бодлогын хорооны даргаар ажиллаж байна.

 

Гавьяа шагнал:

2001 онд Улаанзагалмай хорооны тэргүүний идэвхтэн

2003 онд МЗХ-ны тэргүүний залуу алтан медаль

2011 онд Ардын хувьсгалын 90 жилийн ойн тэмдэг

2012 онд Монгол ардын намын тэргүүний ажилтан

 

---

ДОРНОД АЙМАГ БУЛГАН СУМЫН ЗАСАГ ДАРГЫН
ОРЛОГЧ Д.СҮХСАЙХАНЫ НАМТАР

1984 онд Дорнод аймгийн Булган сумын 1 дүгээр багт төрсөн. Ам бүл 5. Эхнэр 3 хүүхдийн хамт амьдардаг.

1992-2000 онд Булган сумын Ерөнхий боловсролын сургууль,

2000-2002 онд Дорнод аймгийн 1-р сургууль

2003-2006 онд Олон улсын эдийн засаг бизнесийн сургуульд банкны нягтлан бодогч, эдийн засагч мэргэжлээр сурч төгссөн.

2006-2012 Хаан банкинд харилцагчийн зөвлөх, ахлах теллер, эрхлэгч

2012-2016 онд 1 дүгээр багийн Засаг дарга

2016-оноос одоог хүртэл Засаг даргын орлогчоор ажиллаж байна.

---

ДОРНОД АЙМГИЙН БУЛГАН СУМЫН ЗАСАГ ДАРГЫН
ТАМГЫН ГАЗРЫН ДАРГА Б.МӨНГӨНЧИМЭГИЙН
НАМТАР

1971 онд Дорнод аймгийн Чойбалсан хотод төрсөн. Ам бүл 5. Нөхөр 3 хүүхдийн хамт амьдардаг.

1989 онд Дорнод аймгийн 10 жилийн 1-р сургууль, 1989-1991 онд Улаанбаатар хот Багшийн сургууль, 1995-1996 онд Дорнод аймгийн Багшийн коллеж, 2002-2004 онд Монгол Улсын боловсролын Их Сургуулийн харьяа Дорнод аймаг дахь Багшийн коллежийг бакалавр, Монгол хэл уран зохиолын багшаар, 2005-2006 онд Улаанбаатар хот Удирдлагын академийг төрийн удирдлагын менежрээр тус тус төгссөн.

1991-1996 онд Ерөнхий боловсролын сургуульд багш, 1996 оны 6 сараас 1997 оны 01 сар хүртэл тус сургуулийн хичээлийн эрхлэгч, 1997 оны 01 сараас одоог хүртэл Булган сумын Засаг даргын Тамгын газрын даргаар ажиллаж байна. Нийт төрийн албанд 28 жил ажилласнаас, удирдах албан тушаалд 22 дах жилдээ ажиллаж байна. Тэргүүн зэрэг ахлах түшмэл зэрэг дэвтэй.

Гавьяа шагнал:

• 1994 онд аймгийн Засаг даргын хүндэт жуух бичиг
• 2006 онд аймгийн “Тэргүүний ажилтан” цол тэмдэг
• 2008 онд МАСЭХ-ны “Хүндэт тэмдэг”
• 2009 онд Батлан хамгаалах Яамны “Жуух бичиг”
• 2011 онд Аймгийн 80 жилийн ойн Хүндэт тэмдэг
• 2011 онд Ардын хувьсгалын 90 жилийн ойн медаль
• 2011 онд Төрийн дээд шагнал “Хөдөлмөрийн хүндэт” медаль
• 2012 онд Хил хамгаалах Ерөнхий газрын “Хилийн төлөө” цол тэмдэг
• 2013 онд сумын “Шилдэг удирдагч” эмэгтэй
• 2013 онд “Төрийн албаны тэргүүний ажилтан” цол тэмдэг

---

Булган сумыг удирдаж байсан үе үеийн Засаг дарга нар 

Овог нэр	Ажилласан огноо
Ваандад Дансран	1924-1931
Цэрэндорж	1926
Намсрай	1926
Гомбонэрэн	1928
Раднаа Дамчаа	1928-1930
Бизьяа Ойдов	1931
Гомбо Чүлтэмбалжир	1931-1932
Дансран Намсрай	1932-1933
Хандуу Шагдар	1933-1936
Сэнгэ Цэвээнсүрэн	1936-1937
Бадрах Алтангэрэл	1937-1938
Базар Намсрай	1939
Гонживын Чойдор	1939-1940
Цэдэн Даржаасамбуу	1940-1941
Ваанчин Мижир	1941-1942
Далантай Юмсүрэн	1942-1943
Дорж Дэндэв	1943
Мятав Балгансүрэн	1943
Тарзав Лхагваа	1948-1954
Ханд Үржиндорж	1954-1957
Норов Гонгор	1957-1959
Цэвэг Дорж	1959-1960
Далхаа Нямсүрэн	1960.06-1960.08
Цэвэг Дорж	1960.08-1961.10
Дугаржав Жүгдэр	1961-1963
Дувдай Алтангэрэл	1963-1979
Шагдарсүрэн Бямбажав	1979-1982
Содном Чойжилсүрэн	1982-1990
Бадамгүр Даваажав	1990.04-06
Хас-Эрдэнэ Чулуунбаатар	1990-1991
Чадраа Энхболд	1991-1992
Чүлтэм Жамьян	1992-1996
Дувдай Алтангэрэл	1996-2000
Дамба Санжаа	2000
Ёндон Сэлэнгэ	2000-2004
Самдан Итгэл	2004-2006
Чулуунбаатар Гантөгс	2006-2012
Самдан Итгэл	2012-2014
Сүхбаатар Туяа	2014-2016
Дорж Базаргүр	2016-оноос одоог хүртэл

Баг хоорондын зай.

№	Багийн нэр	Сумын төвөөс алслагдсан байдал
1	Өндөрхошуу баг	Сумын төв
2	Хулсаншанд	21 км
3	Баян-Уул	35 км
4	Чулуут	16 км

Засаг даргын Тамгын газар

Төрийн бодлого шийдвэрийг орон нутагт удирдан хэрэгжүүлэх, төрийн үйлчилгээг иргэдэд хүргэх чиг үүрэгтэйгээр үйл ажиллагаагаа явуулж байна.

27 ажилчин албан хаагчидтай. 1975.01.01  өдөр ашиглалтанд орсон угсармал болон бетон суурьтай тоосго блокон ханатай, төмөр бетон хучилттай үйлдвэр үйлчилгээний зориулалттаар ашиглалтанд орсон барилгатай.

Ерөнхий боловсролын сургууль.

Ерөнхий боловсролын сургууль нь 167 хүүхдийн суудал бүхий хүчин чадалтай, одоогоор  9 бүлэгт  133 хүүхэд өдрөөр суралцаж байна. 29 багш ажилчидтай.  1978 онд ашиглалтанд орсон нам даралтын бие даасан дулааны хангамжтай тоосгон байшинтай.

Ерөнхий боловсролын сургууль мэргэжилтэй багшийн хангалт 100 хувьтай. 2018 оны улсын төсвийн 125,9 сая төгрөгийн хөрөнгөөр засвар хийгдсэн.

Сурагчийн дотуур байр 1978 онд ашиглалтанд орсон ВАМ -ын модон байшин. 20 ортой, 20 хүүхэд, 3 ажилчинтантай.

2011 онд шинээр спорт заалтай болсон.

Цэцэрлэг.

Булган сумын Цэцэрлэг нь 100 хувь мэргэжлийн багшаар хангагдсан. Тус   цэцэрлэг нь 1963 онд байгуулагдсан бөгөөд  2012 онд 75 хүүхдийн хүчин чадалтай шинэ барилгатай болсон. 

16 багш ажиллагсадтай. Одоогоор 2-5 насны 98 хүүхэд өдрийн 3 бүлэгт суралцаж байна. Гэр цэцэрлэгт 27 хүүхэд хамрагдаж байна.

Эрүүл мэндийн төв.

Эрүүл мэндийн үйлчилгээг иргэдэд чанартай түргэн шуурхай үзүүлэхэд зорилготой ажиллаж байна. Эрүүл мэндийн төв 6 ортой, 1 эмийн сантай, 3 их эмч, 1 эх баригч, 3 бага эмч, 4 сувилагч, 1 лаборант, 9 үйлчилгээний ажилтантай нийт 22 ажилчин албан хаагчидтай. 2018 оны байдлаар 50 хүүхэд төрсөн. 0- 1 насны хүүхдийн эндэгдэл, эхийн эндэгдэл байхгүй байна. Нийт өвчлөлийг авч үзвэл осол гэмтэл 25, халдварт өвчин 20,  халдварт бус өвчлөл 338 эзэлж байна. Эмнэлгийн барилга 1986 онд ашиглалтад орсон. 

Соёл, спорт

Булган сумын Соёлын төв нь анх 1987 онд 250 хүний суудалтай 2 давхар барилгын суурь тавигдсан ч гүйцэтгэлийн буруугаас болоод баригдалгүй зах зээлд шилжсэн. 2001 онд 600.0 сая төгрөгөөр засварлаж зөвхөн үзэгчид хүлээн авах танхимыг ашиглалтад оруулсан.

Одоогоох 150 хүний суудалтай 8 ажилчинтай. Бие даасан дулаан хангамжтай, тоосгон барилгатай. Тус барилгад урлагийн тоглолт, дугуйлан, номын   сангийн үйлчилгээ зэрэг явагдана. 

Сумын хөшөө, дурсгал.

 Сумын төвөөс баруун зүгт 30 гаруй  км  Хэрлэн голын урд хөвөө, Хэрлэн барс хотын туурьнаас зүүн урагш харалдаа Баян – Эрхт толгой буюу өдгөө Туг уул хэмээн нэрийддэг уулын толгойд Халхын То вангийн 1866  онд босгосон Эзэн Чингис хааны дайны догшин хар сүлдийг хадгалан тахилга тайлга үйлддэг байсан гэгддэг “ Тугийн сүм “ –ийн туурь бий. Үүнээс гадна Нүгний хийдийн туурь, Хар эргийн булш тахилгын байгууламж, Холбоо овооны булш, чулуун зэвсэгийн дурсгалт газар, Шанагын хадан хөвийн бичээс, Шинэ чулуун зэвсэгийн үед холбогдох Норовлин уулын булш зэрэг ховор нандин түүх болоод байгалийн дурсгалт газар бий.

Нутгийн сор бүтээгдэхүүн.

2011 онд жижиг дунд үйлдвэрийн зээл авч ажлын гараагаа эхэлсэн” Мяндсан эсгий” төсөл хэрэгжүүлэгчид 2012 онд “Эсгий дулаалга” гэдэг хоршоо байгуулан ажиллаж байна.

 Хөдөө аж ахуйн гаралтай бараа, түүхий эдийн биржийн тухай хууль 2012 оны 6 дугаар сарын 1-ний өдрөөс эхлэн хэрэгжиж байгаатай холбогдуулан “Эсгий дулаалга” хоршоог монголын ноосон бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгчдийн холбооны “Монгол Шийп Вүүл” ноосны нэгдлийн гишүүн болсон. 2014 онд Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих сангаас 50 сая төгрөгийн дэмжлэг авч улмаар жишиг хоршоо болон өргөжин ажиллаж байгаа бөгөөд  оны “Хөдөө аж ахуй 2014” үзэсгэлэн худалдаанд оролцож шилдэг хоршоогоор шалгарсан байна.